Chung cư cũ và nỗi lo nếu xảy ra động đất

Theo một chuyên gia về nền móng công trình, Việt Nam vốn không nằm trong “vành đai lửa” của trái đất, nơi có hoạt động động đất mạnh và thường xuyên. Đa số lãnh thổ nước ta đều nằm trong vùng bị ảnh hưởng yếu và rất yếu. TP. Hà Nội đang nằm trong vùng động đất trung bình cấp 6 đến cấp 7. Hơn nữa, TP. Hà Nội cũng đã có bản đồ phân vùng động đất đến từng phường để các chủ đầu tư thiết kế theo hoàn cảnh thực tế.

Tuy nhiên, trước ảnh hưởng dư chấn động đất tới các công trình xây dựng từ năm 2006, nước ta đã có một Bộ Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam về Thiết kế công trình chịu động đất, cụ thể trong đó quy định khá rõ các tiêu chí cần tuân theo về khung chịu lực, dầm, hệ giằng, kết cấu thép và bê tông để nhà cao tầng ở các khu vực có nguy cơ phải chịu được tối đa động đất 5 độ richter. Thế nhưng, hầu hết người dân chưa biết về bản Tiêu chuẩn này vì nhiều lý do, một trong số đó là sự chủ quan, bởi lẽ từ trước tới nay chưa bao giờ lo sợ về nguy cơ động đất.

Trên thực tế, các công trình chung cư mới xây dựng thường có nhiều khả năng chống chọi nếu động đất xảy ra. Song, đối với các chung cư cũ thì khá nguy hiểm vì vật liệu các chung cư này đã cũ, hệ thống cột yếu và gần như chỉ liên kết với nhau bằng các vách tường. Do đó, khi động đất xảy ra, chung cư sẽ lắc lư, dẫn đến gãy cột và dễ bị sập đổ. Đơn cử, các cơn dư chấn địa chất ngày 5-6/8/2005 đã khiến một số căn hộ ở tầng 4-5 lô C và D chung cư Cô Giang, quận 1, Tp.HCM bị nứt tường.

Nếu động đất xảy ra ở Hà Nội, liệu có bao nhiêu chung cư cũ sẽ chịu được?

Các chuyên gia cho biết, hầu hết các tòa nhà xây trước năm 1975 chủ yếu làm bằng kết cấu kim loại nên có nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu xảy ra động đất. Những công trình này chịu được động đất rất kém, vì vậy gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Hiện nay, TP. Hà Nội có gần 1 nghìn tòa nhà chung cư cũ khoảng 4 đến 5 tầng, có vị trí trong 23 khu tập thể và một số nhà nằm đơn lẻ rải rác do TP quản lý. Ben cạnh đó, còn 173 chung cư và nhà tập thể khác do Công ty TNHH Một thành viên Đầu tư phát triển nhà và đô thị Bộ Quốc phòng quản lý. Phần lớn những tòa nhà này được xây dựng từ những năm 1970 - 1980, hiện đã xuống cấp và cần cải tạo xây dựng lại. Nhưng thực tế là việc cải tạo hay xây dựng lại những tòa nhà này lại đang gặp phải nhiều vướng mắc.

Tính tới thời điểm này, Hà Nội mới chỉ tiến hành cải tạo hơn 10 chung cư được xếp vào loại nguy hiểm cấp D, bắt buộc phải tổ chức di dời và cải tạo xây dựng lại theo quy định của Luật Nhà ở bao gồm: Nhà B4, nhà B14 Kim Liên; I1, 2, 3 Thái Hà; 187 Tây Sơn; C7, B6 Giảng Võ; 148 - 150 Sơn Tây; C1 Thành Công.

Đầu năm 2015, đã xảy ra 2 trận động đất có cường độ lần lượt là 3,2 và 2,4 độ richter tại khu vực huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam. Sau đó, vào ngày 17/02/2015, một trận động đất lớn nhất xảy ra tại khu vực huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La được ghi nhận có cường độ 4,1 độ richter. Mới đây nhất, ngày 22/09/2015 tại Hà Nội đã xảy ra vụ sập nhà 2 tầng cũ xây từ thời Pháp. Trong khi đó trên thế giới, vào ngày 16/09/2015 đã xảy ra trận động đất mạnh 8,3 độ richte gần thủ đô Chile và trận động đất mạnh 7 độ richte đã làm rung chuyển tỉnh Papua của Indonesia xảy ra vào ngày 28/07/2015.