Hoa kỳ: Quy họach đô thị theo hướng “nhà ở gần nơi làm việc”
Giá dầu tăng cao đang làm thay đổi văn hoá sống của người Mỹ và các nhà quy hoạch đô thị Mỹ đang phải vật lộn với bài toán nan giải: Nên thiết kế đô thị như thế nào trong bối cảnh chi phí giao thông ngày càng đội lên. Trong khi giải quyết vấn đề này, dư luận quan tâm tới mô hình phát triển của thành phố Sacramento, thủ phủ bang California, nổi tiếng với bản thiết kế tổng thể về sử dụng đất và giao thông, do kiến trúc sư Mike McKeever đề xuất, đang được coi là “ chiến lược tăng trưởng thông minh” của đô thị tương lai.
Sacramento, tràn ngập xe hơi, từng là một trong những đô thị mang tiếng tồi tệ nhất của nước Mỹ. Thời kỳ giá dầu rẻ, đặc biệt trong những năm 1990, nơi đây tràn ngập các dự án phát triển, với hàng loạt khu phố mới cùng những biệt thự và nhà liền kề nằm cách xa trung tâm. Hậu quả của tình trạng phát triển dàn trải này là hoạt động giao thông tăng vọt, số lượng xe cộ đi lại tăng 66% từ năm 1990 đến 2003. Năm 2000, Hiệp hội về Phổi của Mỹ xếp Sacramento là thành phố ô nhiễm thứ 11ở nước Mỹ, mặc dù về số dân nó chỉ đứng thứ 24 trên cả nước.
Đứng trước nguy cơ bị mất khoản tài trợ về giao thông của chính phủ Liên bang do tình trạng ô nhiễm không khí, năm 2001, Hội đồng thành phố Sacramento đã quyết định thuê ông Mckeever làm nhiệm vụ chỉ đạo công tác cải thiện môi trường. Là một chuyên gia giàu kinh nghiệm, Mckeever có phương pháp làm việc rất độc đáo. Ông đầu tư phát triển một phần mềm máy tính cho phép xác định tác động của những kiểu nhà ở đối với hoạt động giao thông, công ăn việc làm và tình trạng ô nhiễm, cũng như tác động của chi phí đi lại khi giá nhiên liệu tăng lên. Năm 2003, ông mang mô hình phần mềm của mình tới dự hàng loạt cuộc hội thảo. Thay vì ngồi trên ghế chủ toạ và trả lời các câu hỏi, ông tạo điều kiện cho 5.000 người dự các cuộc hội thảo này có điều kiện sử dụng chương trình máy tính để tự họ đóng vai trò là người qui hoạch thành phố, thử nghiệm các kiểu thiết kế khác nhau để tìm xem hệ quả xảy ra sẽ như thế nào. Mô hình của Mckeever cho thấy nếu Sacramento tiếp tục phát triển với xu hướng tự nhiên của nó, đến năm 2050, thành phố chẳng những bị ô nhiễm nặng hơn, mà di chuyển bằng xe hơi còn chậm hơn đi xe đạp. Từ kết luận này, cách đây 4 năm, Sacramento đã thông qua “Kế hoạch tăng trưởng đến năm 2050”, theo đó người ta loại bỏ một số dự án nhà ở đã được phê chuẩn trước đó, đồng thời tập trung vào việc phát triển một số khu vực có mật độ xây dựng cao, nhấn mạnh mục tiêu nhà ở phải ở gần công sở, nhằm giảm bớt khoảng cách đi lại cho cư dân.
Đề án của McKeever ban đầu gặp không ít khó khăn, bởi các chủ đầu tư lo ngại về vấn đề tiền vốn và giấy phép, bên cạnh đó là vấn đề triển khai xây dựng và tiếp thị các khu chung cư mới như thế nào. Kiên trì với ý tưởng của mình, Mckeever đi lại như con thoi gặp gỡ các chủ đầu tư và các nhà hoạt động môi trường để thuyết phục. Dần dần, các chủ đầu tư cũng chấp nhận lập luận của ông về nhu cầu cần xây thêm những nhà cao tầng, nhà chung cư chêm vào giữa các khu phố rộng đầy nhà chia lô và biệt thự nhà vườn. Trong khi đó, dân chúng cũng tỏ ra sẵn sàng chấp nhận chọn nhà chung cư thay cho những toà nhà có nền thông qua những gì họ thấy được từ đề án của Mckeever. Kết quả là từ năm 2004 đến 2007, số các dự án xây dựng nhà chung cư ở Sacramento đã tăng 533%, trong khi số nhà chia lô, nhà biệt thự rộng hơn 5.500 feet vuông giảm 21%. Những khu chung cư mới xây trong thành phố có đặc điểm gắn kết các dịch vụ, mua sắm, giải trí, y tế và giáo dục, thuận tiện cho người dân tiếp cận phương tiện giao thông công cộng. Nhiều người gọi đây là những “Village Square”- những làng phố- bởi sự thuận tiện trong đi lại.
Một cuộc thăm dò do trường Đại học bang California tiến hành đầu năm nay cho thấy giá xăng dầu tăng cao là mối lo ngại số một đối với người dân trong tiểu bang. ở Rancho Cordova, quận nhỏ phiá đông Sacramento, cư dân hào hứng dọn đến những khu chung cư, nơi họ có thể cuốc bộ đi làm tại các cao ốc dùng làm văn phòng gần đó. Tuyến đường sắt dùng để liên lạc với trung tâm Sacramento giờ đây chuyển thành tàu điện gọn nhẹ phục vụ dân cư trong vùng, và trong thị trấn người ta còn thiết kế những làn đường riêng dành cho người đi xe đạp.
Trước thành công ban đầu trong quan niệm mới về qui hoạch đô thị do Mckeever đề xướng, đầu năm nay Hội đồng thành phố đã thông qua kế hoạch trị giá 42 tỷ USD để thực thi đề án. Mục tiêu là đến năm 2035, Sacramento sẽ giảm 8% lượng thời gian các gia đình sử dụng xe cộ, và giảm 12% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính so với mức năm 2005. Bộ giao thông vận tải bang California đang cung cấp tài trợ cho một số khu vực khác trong bang xây dựng đề án đô thị của mình. Trong khi đó, hai nhóm hoạt động bảo vệ môi trường cho biết sẽ đồng bảo trợ một dự luật tại Nghị viện tiểu bang khuyến khích các khu vực khác noi gương qui hoạch đô thị thông minh của Sacramento. Một số nhóm tư vấn khác, như “Trung tâm vì chính sách không khí trong lành” đang vận động để ứng dụng phương pháp trong đề án phát triển đô thị của Sacramento vào Luật giao thông Liên bang, sẽ được Quốc hội Mỹ bàn thảo trong năm 2009./.
Theo Báo Xây dựng
- Quý khách tham khảo thêm các chuyên mục khác của X HOME:
CHIA SẺ & BÌNH LUẬN
Tweet