Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất viết tay có cần công chứng?

Trả lời:

Quy định tại Điểm a Khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai năm 2013 có nêu:

“Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này”.

Như vậy luật quy định phải lập hợp đồng công chứng hoặc chứng thực khi chuyển quyền sử dụng đất. Đối với những người mua mảnh đất chỉ có giấy viết tay do ngay từ đầu đã không tuân thủ đúng theo quy định, do đó, việc chuyển quyền sử dụng đất trong trường hợp này là không có hiệu lực pháp luật, giao dịch vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức.

Chuyển nhượng quyền sử dụng đất bằng hợp đồng viết tay
không có hiệu lực pháp luật. Ảnh minh họa

Điều 129 Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng nêu quy định:

"Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây:

1. Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó.

2. Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực."

Tại Điều 131 Bộ luật dân sự năm 2015 cũng nêu quy định về hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu như sau:

"1. Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.

2. Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.

3. Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó.

4. Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.

5. Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định."

Như vậy đối với trường hợp này thì các bên cần khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Nếu người bán không trả, thì người mua vẫn có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có mảnh đất tranh chấp để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình theo quy định của pháp luật.

Ls Nguyễn Thanh Hà
Chủ tịch Công ty Luật SBLaw