Nhà thuộc sở hữu của vợ, con riêng của chồng không được chia thừa kế

Năm 1989 ba tôi mất, mẹ tôi tiếp tục đứng tên thuê nhà, đến năm 1994 mẹ tôi hợp thức hóa căn nhà. Xin hỏi như vậy nay căn nhà mẹ tôi bán có chia cho người con riêng của ba tôi không? (Nguyễn Thị Li Na).

Trả lời:

Bố mẹ bạn cùng làm việc chung trong một cơ quan, được Nhà nước cấp căn nhà để ở theo diện thuê nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước. Như vậy lúc bố của bạn còn sống, thì bố của bạn là người đứng tên của một bên thuê nhà còn bên kia là Công ty Quản lý nhà, thuộc sở hữu Nhà nước trong hợp đồng thuê nhà ở. Năm 1989 bố của bạn mất, căn nhà này vẫn còn nhà cho thuê, tức căn nhà này vẫn thuộc sở hữu của Nhà nước, thể hiện ở chỗ: mẹ của bạn là người tiếp tục đứng tên thuê nhà đến năm 1994. Như vậy bố của bạn chưa được xác định là người có quyền sở hữu đối với căn nhà này.

Năm 1994, mẹ của bạn tiến hành các thủ tục để hợp thức hóa quyền sở hữu căn nhà, tức là mẹ của bạn mua nhà thuộc sở hữu Nhà nước theo Nghị định 61/CP ngày 5-7-1994 của Chính phủ. Tài sản này được xác định thuộc quyền sở hữu của mẹ bạn.

Theo Điều 5 của Nghị định 61/CP: Nhà nước thực hiện bán nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước cho người đang thuê…

Tại thời điểm 1994, mẹ của bạn là người đang thuê, lúc này thì bố của bạn đã mất nên bố của bạn không được xem là người đang thuê, do vậy không phát sinh quyền sở hữu của bố bạn đối với căn nhà này. Hơn nữa, theo quy định tại Điều 10 của Nghị định 61/CP, mẹ của bạn đã thực hiện nghĩa vụ thanh toán đầy đủ tiền mua nhà và đóng phí trước bạ mới được xét cấp giấy chứng nhận sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở. Căn nhà được xác định thuộc quyền sở hữu của mẹ bạn. Tuy nhiên, khi người con riêng của bố bạn cũng là người đang cùng sinh sống trong căn nhà này thì cần phải xem xét quyền lợi của người đó, vì người này cũng xem là người đang được Nhà nước cho thuê nhà ở theo hộ gia đình (chi tiết này không được bạn mô tả nên xin không đề cập đến).

Theo quy định tại Điều 634 của Bộ luật Dân sự năm 2005: Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác. Tài sản căn nhà không phải là di sản của bố bạn, đó là tài sản của mẹ bạn, vậy người con riêng của bố bạn không có quyền yêu cầu chia thừa kế đối với căn nhà đó. Căn nhà này thuộc quyền sở hữu của mẹ bạn, mẹ của bạn có quyền tự định đoạt tài sản của mình theo quy định tại Điều 197 của Bộ luật Dân sự năm 2005.

Luật sư Trần Đình Phúc
(Theo SGGP)