Nỗi thống khổ của người dân sống trong những khu đô thị 'treo'

Hàng chục ngàn người dân sống 'treo'

Từ 10 năm nay, nếu có nhu cầu chuyển mục đích, tách thửa, xây dựng nhà ở... những người dân ở xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè cũng không được giải quyết. Nguyên do là vì toàn bộ địa bàn xã nằm trong quy hoạch khu đô thị cảng Hiệp Phước.

Ông Nguyễn Văn Á, một người dân ở ấp 1, xã Hiệp Phước sở hữu hơn 1.200 m2 đất nhưng chỉ có căn nhà diện tích khoảng 80m2, xây dựng từ năm 1984. Nhà ông Á có tới bảy người con, ai cũng có nhu cầu về nhà ở nhưng vì khu đất nằm trong vùng quy hoạch nên ông không có cách nào chuyển mục đích sang đất ở để tách thửa chia cho các con. Ông Á cho biết, trong số bảy người con, đã có năm đứa phải thuê nhà bên ngoài, hai đứa còn lại, ông muốn tách thửa đất rồi cất cho con căn nhà bên cạnh nhưng đều không được giải quyết.

Cũng giống như ông Á, bà Trần Thị Bảy, ngụ ở 126/6, Nguyễn Văn Tạo, ấp 3 có 9 người con. Bốn người hiện đang phải thuê nhà trọ, trong khi nhà bá Bảy sởu hữu tới 2.000 m2 đất. “Tôi năm nay 78 tuổi, chồng tôi cũng đã 86 tuổi rồi, ở cái tuổi đất xa trời này nhưng chúng tôi lúc nào cũng canh cánh vì con cái chưa ổn định nhà cửa”, bà Bảy nói.

Ông Á, bà Bảy không phải là ngoại lệ trong số hơn 3.100 hộ dân đang sống tại xã Hiệp Phước bị hạn chế rất nhiều quyền lợi về nhà đất do nằm trong quy hoạch khu đô thị cảng Hiệp Phước.

Tại địa bàn huyện Củ Chi, từ cầu An Hạ đến ngã tư Phước Thành dọc theo QL22 đi qua địa bàn 4 xã: Tân An Hội, Tân Phú Trung, Tân Thông Hội và TT.Củ Chi có quy mô khoảng 1.674ha và đều nằm trọn trong khu đô thị Tây Bắc. Điều này cũng có nghĩa là đời sống của khoảng 12.000 hộ dân (47.000 nhân khẩu) thuộc 22 ấp 'dính' quy hoạch bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Gần như tất cả các hoạt động liên quan đến xây dựng trên đất trống, chuyển mục đích, tách thửa đều bị tê liệt.

Những người dân sống trong khu đô thị Tây Bắc (Củ Chi, Tp.HCM) suốt 10 năm qua gần như
không được giải quyết xây dựng nhà ở do dính quy hoạch. Ảnh: Hà Văn

Ông Nguyễn Việt Dũng, Phó chủ tịch huyện Củ Chi cho biết, trong số 5 xã, thị trấn thuộc phạm vi quy hoạch thì Tân An Hội là xã bị ảnh hưởng nặng nhất. Trong số 10 ấp của xã này có tới 8 ấp nằm hoàn toàn trong khu đô thị Tây Bắc, đường sá, hạ tầng đều rất xuống cấp. Hai ấp còn lại do không nằm trong lằn ranh quy hoạch nên đã được đầu tư đồng bộ hạ tầng, nhà cửa khang trang.

Trong số các khu đô thị tại Tp.HCM, Bình Quới - Thanh Đa (quận Bình Thạnh) là nơi có 'tuổi đời' quy hoạch dài nhất với hơn 25 năm. Dự án được quy hoạch từ năm 1992, nhưng đến nay chưa thấy có động thái nào chứng tỏ khu đô thị này đã bắt đầu khởi động. Chỉ có hơn 3.000 hộ dân của toàn phường 28 phải sống vô cùng khổ sở vì gần như toàn bộ các quyền lợi hợp pháp về đất đai đều bị 'treo' hết.

Kế đến là khu đô thị Nam Thành phố, toàn bộ xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh nằm hoàn toàn trong quy hoạch khu đô thị này. Suốt 20 năm đằng đẵng, người dân bị 'giam cầm' gần như hoàn toàn quyền lợi về nhà đất. Trong khi đó, đây là xã nằm trong khu vực có tốc độ đô thị hóa cao nhất của huyện. Đặc biệt, Bình Hưng cũng là một trong 4 xã nóng nhất huyện Bình Chánh và nóng nhất TP về tình trạng xây dựng không phép do người dân không được xây dựng.

Xây tạm cũng không xong

Dự án khu đô thị cảng Hiệp Phước bắt đầu có chủ trương của UBND TP về quy hoạch vào năm 2007, chứ chưa có pháp lý cụ thể. Đến tháng 9/2009, TP mới phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chung xây dựng và đến tháng 9/2013 phê duyệt đồ án quy hoạch chung 1/5.000. Thế nhưng suốt từ năm 2007, người dân đã phải thực hiện thông báo tạm dừng việc chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, không giao đất cho các dự án khác tại khu đô thị cảng Hiệp Phước của UBND TP. Vậy là mọi hoạt động về xây dựng của người dân đều bị đình hoãn từ đó đến nay.

Theo một vị lãnh đạo UBND huyện Nhà Bè, trước đây UBND TP đã ban hành Quyết định 27/2014, cho phép người dân được xây dựng tạm trong khu vực quy hoạch. Trái khoáy là quyết định này không cho phép người dân xây dựng trên đất trống mà chỉ giải quyết cho những trường hợp đất đã có nhà ở hiện hữu. Do đó, quyết định chỉ giải quyết được một phần rất nhỏ nhu cầu của người dân.

Khi luật Xây dựng ra đời, Quyết định 27 không phù hợp luật mới nên việc xây dựng cũng tạm bị ngưng lại. Đầu năm nay, TP tiếp tục ban hành Quyết định 26 cho phép người dân được xây dựng tạm nhưng tinh thần cũng không có gì khác hơn Quyết định 27 trước đó.

Về vấn đề này tại khu đô thị Tây Bắc, theo thông tin từ ông Nguyễn Việt Dũng, TP đã rất nỗ lực để ban hành quyết định cho người dânt ại đây được phép xây dựng tạm. Thế nhưng, do quy hoạch để quá lâu không thực hiện, quá bức xúc về nhà ở, nhiều người đã phải làm liều xây nhà không phép trên đất nông nghiệp. Ở huyện Củ Chi, theo quy định, tại các khu đất trống trong quy hoạch, người dân chỉ được phép làm mái che, mái đón, diện tích xây dựng chỉ được từ 5% tổng diện tích đất trở xuống. Tuy nhiên, nhu cầu chính của người dân vẫn là xây cất nhà ở. Từ đầu năm 2017, đã có tới hơn 200 đơn xin phép xây dựng của người dân trong khu đô thị Tây Bắc, chủ yếu xin xây nhà cấp 4, diện tích từ 80 - 100 m2. 'Chúng tôi đang kiến nghị cho phép người dân được xây dựng tạm quy mô tối đa một tầng để giảm bức xúc về nhà ở cho dân tại khu vực nông thôn', ông Dũng cho hay.

Vấn đề này cũng được đặt ra trong cuộc họp với UBND TP mới đây. Ông Dương Hồng Thắng, Phó chủ tịch UBND quận Bình Thạnh cho hay quy hoạch khu đô thị Bình Quới - Thanh Đa 'treo' khiến đời sống người dân bị ảnh hưởng rất lớn. Nhà cửa xuống cấp, đất đai bỏ hoang nhưng người dân lại không được xây dựng, sửa chữa. Dự án này hiện vẫn đang ở giai đoạn trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận nhà đầu tư. Lãnh đạo quận Bình Thạnh, địa bàn có quy hoạch dự án cũng từng kiến nghị cho người dân được xây dựng có thời hạn để ổn định cuộc sống. Thế nhưng những kiến nghị này hiện đều rất khó giải quyết vì trái luật.