Quản lý quỹ đất tái định cư tại Đà Nẵng vẫn còn nhiều bất cập

>>Đà Nẵng: Dư hàng nghìn lô đất vẫn chi tiền tỷ thuê nhà cho dân

Ém đất

Hồi trung tuần tháng 12/2014, tại kỳ họp thứ 11 HĐND TP. Đà Nẵng, đích thân Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Võ Duy Khương đã đăng đàn trả lời bức xúc của cử tri về sự việc này. Theo ông Khương cho biết, qua thống kê, toàn TP còn 14.526 lô đất tái định cư chưa bố trí tính đến thời điểm tháng 12/2014.

Số đất này bắt nguồn từ việc trong thời gian qua, TP đã tiến hành giải tỏa cho 100.000 hộ dân. 17 đơn vị, ban ngành có liên quan làm công tác đền bù, giải tỏa, tái định cư đã được TP giao nhiệm vụ giải tỏa, di dời, bố trí đất cho người dân nhằm đảm bảo thời gian tiến độ, vì khối lượng công việc lớn.

Tuy nhiên, các ban, đơn vị đã nhập vào, tách ra liên tục trong quá trình triển khai nên số liệu thống kê không đảm bảo. Việc này đã dẫn đến hệ quả là đất dư hàng chục ngàn lô, trong khi TP. Đà Nẵng phải bỏ ra hơn 36 tỷ đồng hỗ trợ người dân thuê nhà để ở do không bố trí đất tái định cư kịp thời trong 3 năm qua. Sự bất cập này đối với ngân sách của TP mà trách nhiệm thuộc về các đơn vị làm công tác đền bù, giải tỏa, tái định cư.

Ông Võ Duy Khương giải đáp về nguyên nhân không bố trí đất cho dân: Trước hết là do cách điều hành, quản lý của các ban được giao nhiệm vụ còn quá lỏng lẻo, chủ quan. Thứ hai, nhiều ban đã không trung thực, có hành vi ém nhẹm đất tái định cư. Thế nên mới xảy ra tình trạng bất cập, trong khi có dự án thiếu đất tái định cư bố trí cho người dân thì dự án khác lại "ém" đất.

Ông Khương cũng cho biết: "Các cá nhân, đơn vị để xảy ra sai phạm, TP sẽ kiểm tra kỹ và xử lý, kể cả những người đã nghỉ hưu. Với những ai tội nặng thì TP sẽ chuyển hồ sơ cho cơ quan công an vào cuộc làm rõ, có xử lý theo pháp luật nhằm làm gương cho sau này".

Ông Trần Thọ, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng nói rõ: "Cán bộ ban quản lý dự án, ban giải tỏa đền bù biết được quỹ đất nhưng thiếu trách nhiệm, không báo cáo trung thực và kịp thời, có dấu hiệu lợi ích nhóm, tùy tiện xử lý sai quy định, vượt thẩm quyền nhiều trường hợp. Vai trò thẩm định của Sở Xây dựng không chặt chẽ, Sở Kế hoạch - Đầu tư không sâu sát, ít đi thực tế. Vai trò của Văn phòng UBND TP trong việc tổng hợp, tham mưu giúp UBND TP không tốt".

Đến nay, việc bố trí đất tái định cư cho người dân đã cơ bản xong. Riêng quỹ đất còn lại trên 1.000 lô, UBND TP. Đà Nẵng đưa ra kế hoạch dành một phần để làm các công trình công cộng cho những khu dân cư, như nhà sinh hoạt cộng đồng, nhà văn hóa, còn lại sẽ tiến hành chuyển nhượng thí điểm cho cán bộ, công chức, hộ dân nghèo đang khó khăn về nhà ở.

Muốn xử lý nhưng vướng quy định

1.000 lô đất ở đô thị từ các dự án tái định cư đang được Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Đà Nẵng xây dựng kế hoạch chuyển nhượng thí điểm. Trong số đó, có khoảng 300 lô đất ở huyện Hòa Vang và 700 lô đất trên địa bàn quận Cẩm Lệ. Các đối tượng là cán bộ, công chức và những đối tượng chính sách, hộ nghèo đang khó khăn về nhà ở sẽ được chuyển quyền sử dụng.

Chương trình này nhằm cụ thể hóa chủ trương có nhà ở của Thành ủy, HĐND TP. Đà Nẵng; ngoài ra, tập trung khai thác, đưa vào sử dụng quỹ đất ở đô thị còn dư thừa, giúp tăng nguồn thu cho ngân sách thành phố; tránh tình trạng để đất trống, gây ô nhiễm môi trường, kéo theo nhiều hệ lụy trong công tác quản lý đất đai, gây lãng phí đất đai.

Mặc dù đã có kế hoạch như trên, nhưng Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Đà Nẵng, ông Nguyễn Chí Thức cũng cho biết, trên thực tế vẫn còn nhiều vướng mắc khi quyết định thực hiện chủ trương chuyển quyền sử dụng 1.000 lô đất như đã nói ở trên bởi theo quy định của Luật Đất đai hiện hành, quỹ đất ở đô thị đều phải được tổ chức đấu giá chuyển quyền sử dụng đất. Thế nên, quyền tiếp cận, nhận chuyển quyền sử dụng được áp dụng cho mọi cá nhân, tập thể.

Nguyên tắc đấu giá là lấy từ cao xuống thấp để chọn người được quyền mua nên những đối tượng được ưu tiên khi tiếp cận với quỹ đất do TP ưu tiên bố trí sẽ gặp khó. Nguyên nhân là dù ở Đà Nẵng, nguồn cung đất nền còn dồi dào nhưng giá đất nền phân lô gần đây ở các dự án do doanh nghiệp đầu tư đang có dấu hiệu tăng nhẹ.

Mặt khác, khi TP tung ra 1.000 lô đất ở đô thị theo phương thức đấu giá, nhiều đối tượng khách hàng khác cũng sẽ có cơ hội tiếp cận… Lúc đó, số đối tượng cán bộ công chức, hộ nghèo đang khó khăn về nhà ở sẽ không đủ khả năng tài chính để đấu giá với các đối tượng khác.

Theo ông Thức, để giải quyết những vướng mắc này, cần ưu đãi trực tiếp về giá đất, ghi nợ chuyển quyền sử dụng đất để có thể dễ dàng tiếp cận quỹ đất ở đối với nhóm đối tượng là cán bộ, công chức, đối tượng chính sách. TP. Đà Nẵng cần xây dựng cơ chế riêng, ưu tiên cho việc tiếp cận quỹ đất ở cho các đối tượng này, trong đó xác định cụ thể về giá, cơ chế hỗ trợ…