Thủ tục hành chính rườm rà, doanh nghiệp BĐS biết sai nhưng vẫn liều!

Theo Sở Xây dựng Tp.HCM, trong gần 115.000 lượt kiểm tra công trình, Sở phát hiện có tới gần 3.000 trường hợp vi phạm hành chính về hoạt động xây dựng, chiếm tỷ lệ 2,52% trên tổng số lượt kiểm tra.

Doanh nghiệp biết sai nhưng vẫn liều!

Trong đó, xây dựng không phép "đội sổ" vi phạm với 1.395/2.096 trường hợp, chiếm tỷ lệ 59,3% (tăng 28 trường hợp, tỷ lệ tăng 2% so với cùng kỳ); còn xây dựng sai phép có 956/2.096 trường hợp, chiếm tỷ lệ tới 40,7%. Các công trình tập trung chủ yếu tại các địa bàn Bình Chánh, Hóc Môn, Thủ Đức, Quận 7 và Quận 12.

Còn tại Hà Nội, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, từ năm 2014 đến năm 2016, thành phố phát hiện hơn 3.000 công trình vi phạm trật tự xây dựng. Cụ thể, có 18 dự án khu đô thị vi phạm, trong đó, có 10 dự án sai phép, quy hoạch, thiết kế; 6 dự án không phép...

Các sai phạm của những công trình vi phạm chủ yếu liên quan đến sai quy hoạch, xây dựng vượt tầng, tăng diện tích sàn, sử dụng sai công năng đối với các phần diện tích dùng chung, sai nội dung giấy phép, xây trên đất nông nghiệp... Điển hình như công trình trên phố Đào Duy Anh, công trình cao tầng ven hồ Tây, công trình trên phố Đặng Dung, công trình 8B Lê Trực…

Hay mới đây, hàng loạt dự án tại Đà Nẵng bị phanh phui như công trình xây dựng khách sạn, căn hộ cao cấp Central Coast (Đà Nẵng) đã lên đến tầng 10 mà không có giấy phép xây dựng, Công ty CP Biển Tiên Sa với 40 căn biệt thự trái phép được xây trên bán đảo Sơn Trà…

Thủ tục hành chính rườm rà đang "trói chân" các doanh nghiệp BĐS

Theo các chuyên gia ngành xây dựng, nguyên nhân đầu tiên của tình trạng trên là do các cấp chính quyền buông lỏng quản lý. Nguyên nhân thứ hai là thủ tục hành chính cấp phép rườm rà, phức tạp khiến nhiều doanh nghiệp sợ, chấp nhận làm sai pháp luật và bị phạt. Đây là nguyên nhân sâu xa nhất.

Trong buổi tiếp xúc doanh nghiệp với Bí thư thành ủy Tp.HCM Đinh La Thăng diễn ra mới đây, Tổng Giám đốc Công ty địa ốc Hoàng Quân Trương Anh Tuấn cho biết, thủ tục hành chính phức tạp khiến chỉ riêng việc xin cấp phép xây dựng dự án của Công ty ông ở quận 8 đã chờ đợi 2 năm nay vẫn chưa xong.

Hay ông Nguyễn Thanh Sơn, đại diện chủ đầu tư dự án Central Coast bị phát hiện xây không phép mới đây cho hay, dự án đã được Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ cấp chứng nhận thẩm duyệt về phòng cháy và chữa cháy; hồ sơ thiết kế xây dựng công trình được Cục Quản lý hoạt động xây dựng, Bộ Xây dựng có văn bản về việc thông báo kết quả thẩm định thiết kế xây dựng công trình, nhưng quá trình hoàn thiện các thủ tục xin cấp phép bị kéo dài, trong khi áp lực tiến độ lại gấp rút nên chủ đầu tư xin phép vừa thi công vừa hoàn thiện giấy tờ theo yêu cầu.

Theo ông Sơn, chủ đầu tư không ai muốn rơi vào tình huống này, hơn nữa quá trình tạm dừng thi công dự án đã gây thiệt hại lớn cho chủ đầu tư, không chỉ về vốn mà còn về uy tín và tiến độ bán hàng tại dự án.

Chế tài chưa đủ sức răn đe

Trong "tâm thư" gửi đến Thủ tướng, Tổng giám đốc một doanh nghiệp BĐS phản ánh, thủ tục hành chính đang càng ngày càng giăng mắc, trói chặt các doanh nghiệp bằng các sợi dây vô hình tưởng như không thể nào nới ra được. Theo vị này, nếu thực hiện đúng theo quy định pháp luật thì để có một giấy phép xây dựng không quá khó khăn, tuy nhiên trên thực tế lại vô cùng phức tạp.

Vị Tổng giám đốc này cho rằng, dù cơ chế một cửa được coi là bước tiến trong cải cách hành chính, tạo điều kiện cho người dân, nhưng trên thực tế, một cửa vẫn như nhiều cửa và xu hướng còn rắc rối hơn. Nói là một cửa, nhưng số chông gai mà doanh nghiệp phải vượt qua vẫn gần bằng tất cả chông gai của nhiều cửa ngày trước cộng lại.

Còn theo Bộ trưởng Phạm Hồng Hà, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục cấp Giấy phép xây dựng, Bộ đề nghị bổ sung quy định những đối tượng được miễn cấp Giấy phép xây dựng như: công trình xây dựng đô thị và nhà ở nếu đã có quy hoạch 1/5000, Bản vẽ chi tiết và thiết kế kỹ thuật; công trình công cộng; viễn thông công cộng…

Bên cạnh đó, Bộ cũng đề nghị ủy quyền cho các tỉnh, thành phố cấp giấy phép các công trình đặc biệt, công trình cấp bộ. Theo đó, Bộ Xây dựng không cấp phép bất kỳ công trình nào, mà phân cấp cho các bộ, ngành, địa phương.

Nhưng để chặn đứng tình trạng xây dựng không phép, trái phép, Nguyên Cục trưởng Cục Phát triển Đô thị, Bộ Xây dựng, ông Đỗ Viết Chiến cho rằng, bên cạnh việc đơn giản hóa các thủ tục cấp phép cho doanh nghiệp theo hướng tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp tham gia đầu tư, thì cơ quan quản lý cần tăng cường lực lượng thanh tra xây dựng, có "chân rết" đến tận phường, xã; áp dụng hình thức kiểm tra chéo địa bàn, xử lý nghiêm cán bộ để xảy ra vi phạm trong trật tự xây dựng để làm gương.

Ông Chiến đề nghị, đã đến lúc các nhà làm luật cần đưa quy định về xây dựng sai phép, vượt tầng vào bộ luật hình sự để làm căn cứ để xử lý nghiêm các chủ đầu tư, chế tài xử phạt này phải có tính răn đe hơn việc chỉ xử lý hành chính.